#58 Covid-kerkhof
6 dingen die we tóch niet anders zijn gaan doen (en 4 wel)
Hey hey,
Van de week stond een de Volkskrant een infographic waaruit bleek dat we dit jaar meer gingen vliegen dan voor corona. De vliegschaamte is voorbij. Drie jaar geleden, precies na de (eerste) lockdown, kwam ‘Horeca na corona’ uit1. Mede-auteur Wouter Verkerk en ik keken naar de post-pandemische toekomst met een mengeling van hoop en verwondering, maar vooral met de nodige zakelijkheid.
Zakelijk kijken naar de branche ging ons redelijk goed af, zakelijk kijken naar de consument wat minder. Mijn broer Alewijn - gestaald door 20 jaar corporate ervaring - zei geregeld tegen mij: mensen veranderen niet zo makkelijk, let maar op.
Hieronder zes keer het bewijs dat hij gelijk had en daaronder, flink korter, vier dingen die wél echt veranderd zijn en drie waarover de jury nog in beraad is.
Cheers,
Gijsbregt
Ik heb begin dit jaar een compleet nieuwe foodtrend presentatie gemaakt met 4 supertrends en 4 countertrends. Die is de afgelopen maanden getest in het veld en de reacties zijn goed. Wil jij weten waar de wereld van food, drinks en hospitality heen gaat en je collega’s of klanten inspireren, stuur me een berichtje, dat kan door de reply knop te gebruiken in je mailprogramma.
Een nieuwsbrief zonder foto’s voor de verandering. Vaker doen? Of niet?
Over naar de 6 dingen die op het covid-kerkhof zijn beland.
QR-codes op tafel
New York Times has it, zeggen in de VS, voor een scoop die eigenlijk iedereen al wist, maar die daarmee wel gevalideerd wordt. En zo was het afgelopen week toen de NYT schreef “The QR-Code Menu Is Being Shown the Door”. Het artikel bevestigt wat iedereen die af en toe in de horeca komt zelf kan ervaren: de QR-code is verdwenen. Belangrijkste oorzaak: het gebruik van de code (user experience) staat haaks op de belofte van (de meeste) horeca: intimiteit, gastvrijheid, romantiek, aandacht en zelfs mysterie.
Ik maak hierop wel een uitzondering, soms werkt de code wel. Met name in zaken waar mensen anders naar de balie zouden lopen om te bestellen (chique snackbar) of zaken met een groot terras (strandtent of biergarten).
Flitsbezorgers
De quick commerce kwam even quick als ze weer ging. Van 1 naar 4 binnen een jaar en van 4 naar 1 in het volgende. De ‘OG’ Getir is de enige die nog overeind staat en het is de vraag of de zakken van de Turkse pionier diep genoeg zijn om te blijven investeren in een tot dusver verliesgevend business model en zonder Jumbo, haar belangrijkste reguliere partner (binnen gehaald via de overname van Gorillas).
Opvallend is dat in de twee apps van de maaltijdbezorgers (ook hier viel een speler uit) steeds meer aandacht is voor boodschappen, waarmee meteen duidelijk is dat de bezorging niet supersnel zal zijn en niet tegen reguliere prijzen.
Minder vlees eten
In het jaar dat we nauwelijks in de horeca kwamen (2020) aten we aanzienlijk minder vlees en in het jaar dat we onze horeca-inhaalslag maakten (2022) maakten we dat weer ruimschoots goed.
Ook zagen we een hausse aan vegan restaurants die de deuren sloten. Ik sprak daarover met Het Parool en met Maartje in de kersverse aflevering van Bekt Lekker de Podcast (vanaf vanmiddag in je podcast app).
Daarbij zien we dat de zogenaamde derde generatie vleesvervangers (denk aan ‘tech burgers’ zoals die van Beyond en Impossible) het zwaar hebben.
Deze drie dingen hebben allemaal een andere oorzaak en de overall vleesconsumptie in Nederland daalt al bijna 15 jaar op rij. Toch lijken de vegan hosanna dagen van corona voorbij.
Support your locals
Tijdens corona waren we aangewezen op onze lokale leveranciers en waren we ons heel erg bewust van het belang van lokale ondernemers in de retail en horeca. Collectieven en coöperaties zagen het licht om lokale krachten te bundelen (en lokale ondernemers te redden). De meeste van deze samenwerkingsverbanden zijn inmiddels verdwenen of overgenomen2.
In de horeca is inmiddels duidelijk dat de ‘stopgolf’ (net wat anders dan faillissementen, maar toch) is begonnen. Wouter en ik bespraken in ons boek het thema ‘de groten worden groter’ en die opschaling vindt nu plaats in de horeca (vaak redelijk onzichtbaar omdat horeca ten opzichte van retail nog weinig geconcentreerd is)3. Deze opschaling gaat meestal als volgt: een keten of groep neemt een kleine zaak over. Deze zaak was van een kleine (lokale) ondernemer en wordt nu van een groter (nationale of internationale) horecaconglomeraat.
So much for the locals.
Horeca in de retail (en andersom)
Het was zo mooi: afbakpizza’s van Old Scuola bij de Jumbo, maaltijden van Ron Blaauw en burgers van Diego’s bij de Albert Heijn. Ook de winkeltjes in restaurants met de mooiste producten gecureerd door onze favoriete chefs waren een genot.
De kruisbestuiving tussen horeca en retail is zo goed als verdwenen. Maartje en ik bespraken in aflevering 24 van Bekt Lekker de stappen die topchef David Chang zet in de retail met zijn Momofuku Goods, een voorbeeld hoe de coronalessen wel omarmd worden.
Overal terrassen
Deze klinkt contra-intuïtief en lijkt in te gaan tegen mijn vele presentaties, columns en zelfs deze nieuwsbrief. Toch is dat niet zo. Wat gaat verdwijnen is het terras om het terras en daaraan gelieerd overal maar (lelijke) terrassen in de publieke ruimte.
We gaan naar volwaardige buitenhoreca en daar horen duidelijke regels (wat is publiek, wat is toegankelijk en wat is veilig) en vooral betere business met weloverwogen design, getraind personeel en passende menu’s.
Deze 4 bleven wel
Sober curious: de beweging komt pas net op stoom, zie deze video of lees dit artikel in The Times (dat overigens ook mijn 2022 foodtrend apéro omarmt);
Kassaloze supermarkten: staat gevoelsmatig haaks op de QR-code ontwikkeling, maar dit werkt wel, ondanks de - ingecalculeerde - diefstallen;
Reserveren in restaurants: NRC heeft er ongeveer elke week een artikel over en ik ben ook pró spontaniteit, maar tot we wat beters hebben zitten we aan reserveringen vast;
Brood renaissance: puur anekdotisch zou ik zeggen dat thuisbakken iets gas heeft terug genomen, maar dat is ruim gecompenseerd door nieuwe micro- en zuurdesembakkers (zie bijvoorbeeld deze lijsten op de Buik van Amsterdam en Rotterdam)
Over deze 3 is de jury nog in beraad
Hard seltzer: in de VS is het succes van de ‘summer of seltzer’ nooit geëvenaard en storten de verkopen in van dit licht alcoholische prikwater met een smaakje, in Nederland was het tot dusver geen groot succes, anders dan enkele merken het goed op festivals en bij studentenfeestjes;
D2C: de supermarkt kwam al beresterk uit de pandemie en deze positie is het afgelopen jaar verder versterkt. Zover dat sommige zelfs stoppen met bezorgen (Dekamarkt) of er niet eens aan beginnen (Trader Joe’s). Dat gaat ten koste van bijna alle andere kanalen, zoals direct to consumer (D2C). Maar de strikte indeling van schap en categorie van de supers staan (micro)innovatie en curated convenience in de weg, dus er blijft ruimte voor directe spelers;
Micro food professionals: everybody is a chef (baker, kefir maker), farmer, grower, juicer or local food retailer, staat bij de counter trend ‘food nostalgia’ in mijn nieuwe presentatie. Maar de beste thuisbakkers openen microbakkerijen, de chefs zijn gewoon weer ZZP-chefs en de buurtkok heeft een semi-professional cateringbedrijf. We kunnen meer thuis doen, maar of er handel in zit?
Nieuwe normaal is niet-normaal
Bovenstaande voorbeelden zijn niet willekeurig gekozen, het zijn precies dat: voorbeelden. Ze maken duidelijk dat de pandemie de laatste veren heeft afgeschud (eens kijken of deze stelling lang houdbaar is).
Het nieuwe normaal dat zou komen is er wel, maar ook weer niet. Het is vooral niet-normaal en dat blijft het nog wel even. We kunnen hoogstens met weemoed terugdenken aan de gezapige periode van 1995 tot 2017.
De curves van verandering, innovatie en omarmen van nieuwe technologie sluiten weer aardig aan bij eind 2019. Maar er zit nog veel onderhuids, verstopt in coronaschulden, in verdwenen pensioenen, in technologie die nu (nog) haar werk in anonimiteit doet en toch - echt waar Alewijn - in veranderde consumentenvoorkeuren.
Als jij deze nieuwsbrief interessant vindt, hou hem dan niet voor jezelf, maar deel hem met andere food liefhebbers en verbind hen zo aan deze trends over eten, drinken en hospitality.
Welke corona gewoonte zie jij nergens meer (of juist wel)? Laat het me weten, stuur me een berichtje, via mijn social media of op gijsbregt@brightguys.nl.
Wil je meer weten over mij, check dan diezelfde social media of deze bio op mijn site.
Tot snel weer.
Cheers,
Gijsbregt
Het boek is helaas uitverkocht, voor de echte liefhebber heb ik nog er nog een paar.
Gelukkig bestaan er nog een aantal leuke zoals Rechtstreex en Boerschappen.
Ik ben er niet van overtuigd dat opschaling het (enige) antwoord is op de uitdagingen van de horeca op dit moment en eveneens niet dat de huidige ketens en groepen die nu veel zaken openen het toekomstige horecalandschap gaan bepalen.
Wàt een waardevolle bak inzichten schreef je hier Gijsbregt, dank je wel voor het schrijven en delen!
Ik ben benieuwd of je ook meningen en inzichten deelt over mijn vakgebied, bedrijfscatering.
Geniet van de dag!
Danny